Bir Meddahın Biyografisi Tulûî’nin Bilinmeyen Şiirleri

Tulûî, tezkire ve diğer biyografik kaynaklarda adı geçmeyen bir 17. yüzyıl divan şairidir. Paşa-nâme isimli tarihî mesnevisi, Sultan IV. Murad’ın Bağdat Fethi’ni işleyen Pesendîde-nâme adlı kasidesi yine aynı sultanın atlarını övmek amacıyla kaleme aldığı rahşiyye türündeki şairin literatürde bilinen eserleri hayatına dair yapılan çıkarımların dayanaklarıdır. İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi’nde şiirlerini içeren daha önce üzerinde herhangi çalışma yapılmamış yazma, Tulûî’nin eserlerine yenisini ekleme bu eserlerden çıkarımlara katkı sağlama imkânıyla makaleye konu olmuştur. Makalede, hayatı, şairliği hakkında bilgiler aktarılmış, bahsi geçen yazma tanıtılmış, şiirlerin şekil özellikleri belirtilmiş, muhtevaya tespitler örnek beyitler eşliğinde sıralanmış bilinmeyen şiirleri yayımlanmıştır. Sonuçta, kendisini meddahı olarak niteleyen Murad’dan sonra İbrahim’e intisap etme süreci Osmanlı himaye sisteminin şiirlere yansıyan örnekleri vurgulanmış, övgü içerikli şiirlerinden hareketle şair detaylı biyografiye ulaşılmaya çalışılmıştır.